एका मध्यरात्री...

मी: ‘होटल में काम करता है क्या?’

तो: ‘हां साब!!’ 

मी: ‘अच्छा!!! फिर इतने दूर से इधर आता है?’

तो: ‘हां मामा ने बोला न इसलिए’. 

‘मी: फिर कितना कमाता है?’ 

तो: दिन का २५० रूपया.’

मी: ‘और टिप्स वगैरा मिलता है क्या?’

‘हां! मिलता है लेकिन सब को मिलबाट के लेना पड़ता है...शेफ और वेटर लोगों को ज्यादा मिलता है....मुझे जो मिलता है...वो रात को भाड़ा में निकल जाता है’….तो उत्तरला. 

मला पण उगाचच माझे उमेदीचे (?) दिवस आठवले... बॉस रात्री उशिरा पर्यंत काम करून घ्यायचा आणि उशिरा घरी गेलो म्हणून कधीच ओवर टाईम किंवा जाण्या येण्याचे भाडे नाही द्यायचा... मी पण स्वताचे खिशातले पैसे घालून प्रवास करायचो...मनातल्या मनात त्याला दोन तीन शिव्या घातल्या......तश्याच काही भावना त्याच्या मनात पण असतील बहुतेक...

मी: ‘कॉलेज वगैरे जाता है की नहीं?’ 

तो: ‘हां जाता हु ना...मोर्निंग को.. १४वि में हुं’

मी: ‘अच्छा! फिर डेली ऐसे हि जाता है क्या?’ 

तो: हां साब कभी कभी बस मिलता नहीं...दुसरा गाडी भी नहीं मिलता...फिर वापस होटल जाकर सोता हु....

मी: ‘लेकिन बस स्टॉप से होटल बहोत दूर हैं ना...’

तो: ‘हां फिर चलकर जाता हुं...’

‘अच्छा!’...मी हुंकारलों. 

मला उगाचच त्याची दया आली पण नंतर वाटले आपल्याला काय हक्क आहे त्याच्यावर दया दाखवण्याचा...तो स्वत: मेहनत करतोय आणि नोकरी करून शिक्षण करतोय....त्याला होणाऱ्या त्रासाचा साधा लवलेश ही त्याच्या चेहऱ्यावर नाही आणि आपण कोण एवढे मोठे लागून गेलो त्याच्यावर दया दाखवायाला…. आज तुझ्या कडे थोडे पैसे आले आणि तुझी रिक्षाने जायची योग्यता आली म्हणून काय तू दुसऱ्याला तुझ्या पेक्षा कमी योग्यतेचा ठरवणार का?... तुझ्या पुढेही काही लोक आहेत ज्यांची टॅक्सी करून जायची योग्यता आहे किंवा स्वत:च्या कार ने जायची योग्यता आहे मग त्या लोकांनी तुला कमी लेखलेले चालेल का? नाही ना!!! मग हा अधिकार तुला कोणी दिला?? मनात द्वंद्व चालू असतानाच मुलुंड चेकनाका आला...  

स्टॉप आल्यावर तो उतरून उभा राहिला...

मी विचारले...क्या हुआ?

त्याने डोके खाजवत विचारले... ‘साब वो...’

मी म्हणालों... ‘चल भाग...मैंने बोला था ना की पैसा नहीं लेगा तेरेसे..

तो: फिर भी साब.....??

मी: अरे !! भाग बोला ना तुजे अब...नहीं तो पूरा पैसा देने के लिए बोलूँगा...

तसा तो खुश होऊन पळत सुटला. त्याच्या तुडतुड्या स्वभावाकडे आणि उड्या मारत जाणाऱ्या पाठमोऱ्या आकृती कडे बघून मी मनात म्हटले ‘देवा!! अशी माणसे आयुष्यात थोड्या थोड्या अंतराने मला भेटत राहु देत....माझे पाय जमिनीवर रहायला मदत होते.’